Risicobeleid
De financiële situatie van gemeenten lijkt rooskleurig, kijkend naar de overschotten op de jaarrekeningen tot en met 2023. En ook deze jaarstukken laten een overschot zien. Daarbij blijven de zorgen over de financiële situatie op lange termijn bestaan door het ontbreken van langjarige financiële zekerheid als gevolg van de korting op het gemeentefonds in 2026. Deze onzekerheid werkt door in de grote opgaven waar we als gemeente voor staan: investeringen in mobiliteit, wonen en maatschappelijke voorzieningen. Het feit dat de rijksoverheid steeds meer middelen uitkeert in de vorm van specifieke, doel- en incidentele uitkeringen zorgt voor gebrek aan stabiliteit die nodig is om een duurzaam financieel beleid te kunnen voeren. De spanning op de arbeidsmarkt zorgt daarnaast ook voor risico's bij de realisatie van de opgaven waar we als gemeente voor staan.
De risico’s die in deze jaarrekening worden genoemd zijn een herijking van de risico’s welke in de begroting 2025 zijn opgenomen. Actualisatie van de risico-inventarisatie is een proces dat gedurende het jaar in continu plaatsvindt, maar waarover in ieder geval in de jaarstukken en de begroting wordt gerapporteerd. Voor de vastlegging van de risico-inventarisatie en de uitvoering van de risicosimulatie wordt gebruik gemaakt van een risicomanagementsysteem (NARIS). De hoogte en de beheersing van risico’s is een belangrijk speerpunt. Net als bij de bouw- en project gerelateerde risico's (zie het volgende hoofdstuk van deze paragraaf) is met behulp van de zogenaamde Monte Carlo methode de benodigde weerstandscapaciteit in beeld gebracht.
Er is beoordeeld of eerder opgenomen risico’s nog steeds van toepassing waren en of het opgenomen risicobedrag nog valide was. Ook is nagegaan of er risico’s ontbreken. Daar waar nodig zijn aanpassingen doorgevoerd en zijn nieuwe risico’s opgevoerd en niet meer van toepassing zijnde risico’s verwijderd. Deze systematiek draagt bij aan een beter en actueel beeld van de risico’s we als gemeente lopen, hoe groot de omvang ervan is en daarmee het beslag op onze weerstandscapaciteit. Ook brengen we in beeld welke beheersmaatregelen we kunnen treffen om de kans op het voordoen van een risico te verkleinen. De periodieke actualisatie van de risico's vindt in samenspraak met de AA-organisatie plaats, omdat daar de feitelijke uitvoering van de werkzaamheden grotendeels plaatsvindt.
In totaal zijn voor Aalsmeer 81 risico's (excl. bouw- en project gerelateerde risico's, maar inclusief GPAG) in beeld gebracht. In de tabel in het volgende gedeelte van deze paragraaf wordt alleen de top 10 van risico's gepresenteerd met de hoogste bijdrage aan de berekening van de benodigde weerstandscapaciteit.
Ook met de zogenaamde "black swan" (risico’s met een extreem kleine kans, maar een grote impact en als belangrijk kenmerk dat het een zeer moeilijk in te schatten risico is) is bij de bepaling van de benodigde weerstandscapaciteit rekening gehouden.
Niet alle risico’s laten zich financieel vertalen. Er zijn diverse risico’s die geen financiële gevolgen hebben, maar wel belangrijk zijn om in beeld te hebben (bijvoorbeeld omdat de gemeente daar een imagoprobleem kan oplopen). In deze paragraaf ligt de nadruk op de financiële risico’s, omdat aan de hand daarvan het weerstandsvermogen wordt bepaald.
Frauderisico’s
Vanaf 2022 rapporteert de accountant in de controleverklaring expliciet over zijn werkzaamheden op het gebied van frauderisico’s en in het accountantsverslag zijn observaties gegeven van de kwaliteit van de frauderisicobeheersing van de gemeente.
Frauderisico’s zijn weliswaar onderdeel van de verschillende processen, maar niet afzonderlijk identificeerbaar. In 2023 is op basis van de analyse zoals die is uitgevoerd door de AA organisatie en ook gebruikt wordt als onderdeel van de risk based benadering van de interne audit een frauderisicoanalyse voor de gemeente Aalsmeer opgesteld. De frauderisicoanalyse wordt jaarlijks herzien. Op het moment van stellen van deze paragraaf zijn geen fraudes bekend.
Zowel de risico-inventarisatie als de frauderisicoanalyse is besproken met de gemeentesecretaris, college en auditcommissie.